ریسمان ـ پنجشنبه ۱۶ بهمن ۹۹؛ سازمان عفوبین‌الملل با انتشار بیانیه‌ای مطبوعاتی از مقامات ایرانی خواست که فوراً برنامه اعدام چهار زندانی بلوچ و چهار زندانی عرب اهوازی را متوقف کنند.
متن کامل بیانیه مطبوعاتی سازمان عفو بین الملل تحت عنوان «جان هشت زندانی بلوچ و عرب اهوازی در خطر است» به شرح زیر است:
عفو بین الملل
اطلاعیه مطبوعاتی
۲۰۲۱ فوریه ۴ – ۱۳۹۹ بهمن ۱۶
جان هشت زندانی بلوچ و عرب اهوازی در خطر است
سازمان عفو بین الملل امروز با انتشار یک بیانیه، ضمن اعتراض به افزایش دهشتناک اعدام زندانیان متعلق به اقلیتهای اتنیکی طی دو ماه گذشته، از مقامات ایرانی خواست که فورا برنامه اعدام چهار زندانی بلوچ و چهار زندانی عرب اهوازی را متوقف کنند. عفو بین الملل گفت که جامعه جهانی، از جمله نهادهای حقوق بشری سازمان ملل و اتحادیه اروپا، باید برای نجات جان این زندانیان فورا اقدام کنند.
دیانا الطحاوی ، معاون دفتر خاورمیانه و شمال آفریقا ی عفو بین الملل گفت: «افزایش شدید اعدام زندانیان بلوچ و عرب اهوازی در ماه های اخیر به نگرانی های جدی دامن زده است که مقامات در حال استفاده از مجازات اعدام به عنوان ابزاری برای ایجاد رعب و وحشت در میان اقلیتهای ستمدیده و همین طور در سراسر جامعه هستند. شمار بالای اعدامها در میان زندانیان متعلق به اقلیتهای اتنیکی و عدم تناسب این آمار با جمعیت این اقلیتها در ایران گویاترین نمونه‌ی سرکوب و تبعیض نهادینه است که این گروه های تحت ستم برای دهه‌ها با آن روبرو بوده‌اند.
او افزود:عفو بین الملل از جامعه بینالمللی میخواهد که با اتخاذ اقدامات منسجم، مقامات ایرانی را وادار به توقف اجرای احکام اعدامی کنند که به دنبال محاکمه‌های آشکارانه ناعادلانه و با استناد به اعترافات گرفته شده تحت شکنجه صادر شده‌اند.
چهار زندانی بلوچ که در زندان های زاهدان در استان سیستان و بلوچستان و دستگرد در استان اصفهان در معرض خطر اعدام هستند، همگی مورد فهرستی طولانی از موارد نقض حقوق بشر، از جمله ناپدیدسازی قهری، اعتراف گیری تحت شکنجه و محاکمه های ناعادلانه قرار گرفته‌اند. اسامی دو تن از آنها حامد ریگی و مهران نارویی است و اسامی دو نفر دیگر به دلیل دغدغه‌های امنیتی توسط عفو بین‌الملل محفوظ نگاه داشته شده است.
سه زندانی عرب اهوازی محکوم به اعدام در زندان شیبان اهواز، استان خوزستان – علی خسرجی ، حسین سیالوی و جاسم حیدری – از روز ۴ بهمن ۱۳۹۹، در اعتراض به شرایط زندان، منع ملاقات با خانواده‌های خود و تهدید دائمی به اعدام، لب‌های خود را به هم دوخته و دست به اعتصاب غذا زده اند. یک زندانی عرب دیگر به نام ناصر خفاجیان، از فروردین ۱۳۹۹ در وضعیت ناپدیدشدگی قهری به سر میبرد، و بدین ترتیب، در معرض خطر شکنجه و اعدام مخفیانه قرار داد.
آمار وحشتناک اعدام اقلیت ها بر اساس آمار مرکز عبدالرحمن برومند، از اول دسامبر سال۲۰۲۰۰(۱۱ آذر ۱۳۹۹) مقامات ایرانی حداقل ۴۹ نفر را اعدام کرده اند و بیش از یک سوم آنها از زندانیان بلوچ بوده اند. از روز ۱۹ دسامبر۲۰۲۰(۲۹ آذر ۱۳۹۹) حداقل ۱۹ زندانی بلوچ و یک زندانی عرب اهوازی اعدام شده‌اند.
یکی از آخرین قربانیان، زندانی بلوچ جاوید دهقان بود که روز ۱۱ بهمن ۱۳۹۹(۳۰ ژانویه ۲۰۲۱) اعدام شد، با وجود اینکه در روند رسیدگی به پرونده‌ی وی، اصول دادرسی منصفانه توسط سپاه پاسداران، مقامات دادستانی، دادگاه انقلاب و دیوان عالی به شدت نقض شده بود.
در روز ۹ بهمن ۱۳۹۹( ۲۸ ژانویه۲۰۲۱ )زندانی عرب اهوازی علی مطیری در حالی که در اعتصاب غذا به سر میبرد، اعدام شد. حکم اعدام او نیز با وجود موارد نقض جدی اصول دادرسی منصفانه صادر و قطعی شده بود.
او گفته بود که در دوران بازجویی، برای دادن «اعتراف» تحت شکنجه قرار گرفته بوده است. مقامات برخلاف قوانین ایران، برنامه اعدام علی مطیری را از قبل به خانواده وی اعالم نکرده و آن ها را از حق داشتن آخرین ملاقات هم محروم کردند.
زندانیان بلوچ در معرض خطر اعدام حامد ریگی، زندانی بلوچ محبوس در زندان زاهدان، در ارتباط با مشارکت در یک درگیری مسلحانه با نیروهای امنیتی مبارزه با مواد مخدر در سال ۱۳۹۶در استان سیستان و بلوچستان ، که در جریان آن چندین نفر از نیروهای امنیتی کشته شدند، به اعدام محکوم شده است. دو برادر او، بهنام و شعیب ریگی، در ارتباط با همین پرونده روز ۲۹ آذر ۱۳۹۹(۱۹دسامبر سال ۲۰۲۰) اعدام شدند. اعدام آنها این نگرانی را ایجاد کرده که او نیز ممکن است به زودی اعدام شود.
مهران نارویی، محبوس در زندان دستگرد، از دیگر زندانیان بلوچ در صف اعدام است. او حدود چهار سال پیش از بابت جرایم مرتبط با مواد مخدر به اعدام محکوم شد، در حالی که هم در مرحله تحقیقات و هم در مرحله محاکمه از دسترسی به وکیل محروم شده بود. هم پرونده ای او، أنور نارویی روز ۹ بهمن ۱۳۹۹( ۲۸ ژانویه ۲۰۲۱ )اعدام شد و به همین خاطر، بیم آن میرود که مهران نارویی هم در خطر قریب الوقوع اعدام باشد.
دو زندانی بلوچ دیگر نیز در زندان زاهدان در معرض خطر اعدام هستند ولی عفو بین الملل نام آنها را به دلیل
دغدغه های امنیتی محفوظ نگه داشته است. آنها نیز به دنبال یک دادگاه به شدت ناعادلانه توسط دادگاه انقلاب زاهدان به جرم «بغی» (قیام مسلحانه) محکوم به اعدام شدند. این دو زندانی پس از دستگیری در آبان ۱۳۹۴ ،برای ماه ها در سلول انفرادی نگهداری شدند و به گفتهی خود توسط ماموران وزارت اطلاعات شکنجه شدند. آنها وادار شده اند که وکیل خود را از میان فهرستی از وکلای تایید شده توسط رئیس قوه قضائیه انتخاب کنند و به همین وکیل هم تا چند روز قبل از جلسه محاکمه دسترسی نداشتند.
در جریان محاکمه‌ی این چهار زندانی بلوچ، قضات بر خالف قانون به «اعترافات» اجباری آنها استناد کرده‌اند در حالی که هر چهار نفر «اعترافات» خود را در دادگاه پس گرفته و اعلام کردند که برای بیان این اظهارات تحت شکنجه قرار گرفته‌اند.
زندانیان عرب اهوازی در معرض خطر اعدام بر اساس اظهارات سخنگوی قوه قضاییه ایران در جریان یک نشست مطبوعاتی در روز ۲۴ دی ۱۳۹۸ ،حسین سیلاوی، علی خسرجی و ناصر خفاجیان در ارتباط با حمله مسلحانه به یک کلانتری در اهواز در روز ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ که منتهی به مرگ دو مامور شد، محکوم به اعدام شده اند.
این سه زندانی برای ماه ها در سلول‌های انفرادی بازداشتگاه وزارت اطلاعات در اهواز، بدون دسترسی به خانواده و وکیلشان، نگهداری شدند. به گفته منابع آگاه، در این دوران، آن ها مورد شکنجه و سایر رفتارهای بیرحمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز قرار گرفتند، به طوری که قفسه سینه و یا دستهای آنها دچار شکستگی شد. ماموران امنیتی و اطلاعاتی بارها آنها را تحت شکنجه قرار دادند تا علیه خود «اعتراف» کنند. این «اعترافات» مدت کوتاهی پس از دستگیری متهمان در اردیبهشت ۱۳۹۶ از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد و برای صدور حکم محکومیت توسط دادگاه مورد استناد قرار گرفت.
حسین سیلاوی ، علی خسرجی و ناصر خفاجیان اجازه نیافته اند که وکیل دلخواه خود را انتخاب کنند. در فروردین ۱۳۹۹ ، آنها پس از انتقال به مکانی نامعلوم در وضعیت ناپدید شدگی قهری قرار داده شدند . حسین سیلاوی و علی خسرجی نهایتا در آبان ۱۳۹۹ به زندان شیبان بازگردانده شدند. ناصر خفاجیان همچنان در وضعیت ناپدید شدگی قهری به سر میبرد و پیگیری های خانواده او از مقامات درباره سرنوشت و محل نگاهداری وی بی پاسخ مانده است.
جاسم حیدری به اتهام «بغی» توسط دادگاه انقلاب در اهواز به اعدام محکوم شده است. این اتهام در ارتباط با همکاری ادعایی وی با گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی به او نسبت داده شده است. دیوان عالی این حکم را در آبان ۱۳۹۹ تأیید کرد.
به گفته منابع آگاه، و ی پس از دستگیری در آذر ۱۳۹۶ ،ماه ها در سلول انفرادی بدون دسترسی به خانواده و وکیلش نگهداری شد و تحت شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها قرار گرفت.
دیانا الطحاوی ، معاون دفتر خاورمیانه و شمال آفریقا ی عفو بین الملل گفت: «وحشتناک است که دیوان عالی ایران مرتبا بر احکامی مهر تایید می‌زند که پس از محاکمه‌های به شدت ناعادلانه صادر شده‌اند. این وضعیت عمال هیچ امکان پیگیری و دادخواهی برای قربانیان نظام کیفری معیوب کشور باقی نگذاشته و به ناقضان حقوق بشر، مصونیت مطلق از مجازات اعطا کرده است»
عفو بین الملل با مجازات اعدام در همه شرایط و بدون استثنا مخالف است. مجازات اعدام ظالمانه ترین، غیرانسانی ترین و تحقیرآمیزترین نوع مجازات است و حق حیات که در اعلامیه جهانی حقوق بشر به رسمیت شناخته شده است را نقض میکند.
