فرقی نمی کند کجا و چه زمانی!
کافیست زن باشی تا از همان عنفوان جوانی بایدها و نبایدها را بشنوی و با آنها زندگی کنی! درست از همان سنی که برادرانت آزادانه لباس میپوشند، با دوستانشان در خارج از خانه وقت میگذرانند و تو باید مراقب شرافت خانوادهات باشی که مبادا لکهدار شود! و این تازه آغاز راهی است که تا پایان با تو میماند! سایه سنگین ناموس و نگاه طمع کار مردان هوسباز!
به درستی نمیتوان برای ناموس پرستی و قتلهای ناموسی تاریخچهای متصور شد اسناد روم باستان در دوره هراکلیوس نشان میدهد مردان اشرافی حق داشتهاند تا در صورت احراز خیانت زنانشان شخصا آنها را تادیب کنند و مجازات زناکار مرگ بوده است. اما حتی در آن دوران نیز این قانون مخالفان بسیاری داشت و اما و اگرهای آن برای اندیشمندان راضی کننده نبود!
مارکوس کاتو فیلسوف و سناتور رومی قرن دوم پیش از میلاد در کتاب اساس روم به قتلهای ناموسی اشاره میکند و میگوید زنتان را میتوانید بکشید حتی اگر تنها به او شک دارید ولی همسرتان جرات ندارد انگشتی به شما بزند اگر شما را با فاسقان در رختخواب ببیند!
اما تاریخچه قوانین جزایی زنا و خیانت به قرنها پیش از کاتو برمیگردد.
متیو گلداشتاین جرم شناس معروف عقیده دارد داشتن پرده بکارت و احتمال حاملگی بعد از رابطه جنسی علت اصلی فیزیولوژیک ناموس پرستی و غیرت در مردان بوده است.
این موضوع در بطن مجازات زنا در قوانین حمورابی که تاریخچه آن به هفده قرن پیش از میلاد میرسد آورده شده و حتی آمده بکارت دختر متعلق به پدرش است و او حق ندارد آن را بدون رضایت پدر از دست بدهد!!
نکته جالبتر اینکه تاریخچه آب توبه و استغفار زن از بیعفتی هم به این الواح گلی باز میگردد و به رغم آنکه عده زیادی تلاش کردهاند این پادشاه بابلی را عادل جلوه دهند، نخستین قوانین آزادی چند همسری برای مردان، ممنوعیت ازدواج زنانی که شوهرشان اسیر یا کشته میشوند و حتی آوردن کنیز به بهانه حامله نشدن همسر هم به اقوام آشوری و بابلی آن زمان باز میگردد.
با گسترش ادیان ابراهیمی بسیاری از این قوانین حتی در کتابهای مقدس یهودیان و مسیحیان هم دیده میشود که بعدها با آمدن کیش جدید به روم شرقی و سپس اروپای مرکزی قوانین پاگانیستی مجازات زنا که پرتاب از بلندی و غرق کردن در رودخانه بوده است با سنگسار جایگزین میشوند.
اما مبحث ناموس و جنایتهای پیرامون آن تنها در مقوله خیانت خلاصه نمیشود دایره المعارف جرم شناسی فرانسه هرگونه خشونت منجر به سلب حیاتی را که به بهانه عدم تمکین به قوانین خانواده و لکهدار کردن نام و سنتهای خانوادگی صورت بگیرد زیر گروه قتلهای ناموسی میداند.
کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحده در اجلاس سالانه ۲۰۱۵ خود اذعان کرد که ۲۰ سال پس از اعلامیه پکن در ممنوعیت ارتکاب هرگونه خشونت جنسی علیه زنان، آسیای غربی، خاورمیانه و شمال آفریقا همچنان کانون قتلهای ناموسی هستند و زنان و دختران بیگناه بسیاری حتی بر پایه ظن پدران و همسرانشان و یا عدم تمکین به یک ازدواج اجباری و طلاق مورد شکنجه قرار گرفته و به قتل میرسند!
این کمیسیون از نهاد حقوق بشر سازمان ملل درخواست کرد تا خشونتهای جنسی خانوادگی را هم در گروه جنایات علیه حرمت انسان قرار دهند.
اما قتلهای ناموسی در جمهوریاسلامی و سایر سرزمینهایی که همچنان احکام شریعت در آن جریان دارد پیچیدگی و گسترش بیشتری هم مییابند! در جامعه مردسالاری که برای قرنها خدای آن با صفات مردانه توصیف میشود و صحبت کردن از روابط جنسی و بدن زنان عملی قبیح و مختص به اندرونی به شمار میآید نهادهای خانوادگی هم خودسرانه نقش قاضیهای عسگر و شارع را پیدا میکنند و راسا به اجرای دستورات الهی اقدام مینمایند. از حجاب پوششی اجباری در سنینین کودکی و التزام به باکرگی گرفته تا امر به معروف و نهی از منکری که حریم خصوصی نمیشناسد! مردان خانه وظیفه دارند تا دختران خردسال را پیش از آنکه بازی کردن و جست و خیز را بشناسد با مفاهیمی چون محرم و نامحرم و مراقبت از عفت آشنا کنند و پدران و برادران بخشی از هم و غم خود را در تادیب و تفتیش و تجسس محارم میگذارند که مبادا دست از پا خطا کنند!
در افغانستان تحقیقات کمیسیون مستقل حقوق بشر افغان نشان میدهد بیش از ۵۷ درصد قتل زنان و دختران جوان به بهانههای مذهبی و ناموسی و به دست مردان نزدیک به آنها صورت میگیرد جالبتر آنکه در ۴۳ درصد موارد دیگر سوای قتل های تروریستی عامل مشخص میشود و باور عمومی این است که به هم داستانی خانوادهها در کتمان قاتل ارتباط داشته باشد!
وضعیت مشابهی هم در تجاوزات خانوادگی دیده میشود که ۳۵ درصد آنها را حلقه اقوام انجام دادهاند.
وضعیت در پاکستان به مراتب بدتر است در این کشور بویژه در ایالات پشتون و شمالی همچون وزیرستان دولت حق ورود در قتلهای ناموس را ندارد و تنها در ده ماه اول سال ۲۰۱۹ بیش از ۷۵۰ زن به بدترین شکل ممکن به اتهام لکه دار کردن شرافت قبیله شکنجه و کشته شدهاند که بسیاری از آنها زیر ۱۵ سال سن داشتهاند.
بررسی مستقل سال ۲۰۱۶ دانشکده روانشناسی پنجاب بر روی ۱۱۶ مورد قتل ناموسی در بین مسلمانان هند نشان میدهد سوای تعصبات مذهبی، بیشتر مرتکبین عمل جنسی را تنها به قصد فرزندآوری مبارک میدانستهاند و بیشتر مرتکبین از عقدههای فروخورده جنسی رنج میبردهاند.
در ایران آمار درستی از قتل های ناموسی وجود ندارد بسیاری از ضرب و شتمها و آزارهای جنسی منجر به معلولیت و یا مرگ زنان که انگیزههای ناموسی دارند با دلایل دیگری تفهیم اتهام شدهاند مثل ارتکاب به قتل در اثر مصرف مواد مخدر یا جر و بحثهای خانوادگی!!
با این حال استان خوزستان و شهر اهواز یکی از بالاترین نرخ این جنایت فجیع را دارد و پایتخت، شهرهای کردستان به ویژه مریوان، سنندج، آذربایجان غربی و کرمانشاه از کانونهای دیگر این عمل شنیع هستند.
نکته تاسف بار اینکه قوانین جزایی دست پدر و همسر را که صاحب حق بدن دختر و زنشان میداند در انجام مجازات و تشدید مجازات بازتر میگذارد.
به موجب متن ماده ٣٠١ قانون مجازات اسلامی، (حکم قصاص در صورتی که مرتکب پدر یا از اجداد پدری مجنی علیه نباشد و عاقل و در دین با مرتکب مساوی باشد)، انجام خواهد شد، این یعنی نسب خونی به اذن ولادت و پدر بودن میتواند با فراغ بال فرزندش را به کام مرگ بفرستد و دست کم خیالش راحت باشد که دیوان عالی کشور طناب دار بر گردنش نخواهد انداخت!
وضعیت درباره همسر و خیانت حتی از این هم اسفناکتر است. به موجب ماده ۶۳۰ باب تعزیرات همین قانون مرد اجازه دارد به شرط تمکین همسرش به همخوابگی با یک مرد نامحرم یا همان زنا اگر خود صحنه را رویت کند زانی و همسرش را به قتل برساند و از مجازات اعدام مستثنی شود! هرچند متن قانون به این صراحت نیست اما تنها وقتی مرد مجازات قتل عمد را خواهد داشت که به زنش ناخواسته تجاوز شده باشد و او را به قتل برساند!
و از دل همین قوانین ضد بشری و متحجرانه قتل فجیع رومینا اشرافی دختر۱۴ ساله تالشی به دست پدر و مجازات نامتناسب حبس برای مردی که دخترش را با داس سر میبرد بیرون میآید تا ناموس پرستان را تشویق کند تا با جدیت بیشتری به خشونت علیه زنان دست بزنند! تا جایی که تنها سه هفته بعد از آنچه بر سر رومینا می آید، فاطمه برحی ۱۹ ساله که به زور به عقد پسر عمویش در آمده بود، در آبادان به تحریک خانوادهاش توسط همسر به ظن ارتباط با نامحرم سر بریده میشود و در کمال تعجب پدر او که خود سمی تهیه کرده بوده و قصد داشته برای حفظ شرافت خانوادهاش دردانهاش را خلاص کند رضایت میدهد و از خون فرزندش میگذرد!
داستان قتلهای ناموسی هرچند تنها به ایران و مسلمانان محدود نمیشود اما زخم عمیقی بر پیکر خسته جامعه ماست که این روزها کمرش زیر بار قوانین غیر انسانی و بدوی که با آسمان پیوند خوردهاند تاب راست شدن ندارد!
مشت نمونه خروار است بیش از ۴۷۵ قتل با استناد به خیانت تنها در ۹ ماهه پایانی سال گذشته آن هم با داس و تبر و چاقو و گلوله و وحشتناکتر بدنهای نحیفی که در خانه و بیابان با افتخار با بنزین به آتش کشیده شدند و یا پاره پاره خوراک حیوانات وحشی شدند تا جهل کور و حماقت مردی را به تصویر بکشند که فکرش با بدن همسرش درهم آمیخته است.